W piątek, 26 maja 2023 roku, grupka uczennic pod opieką nauczyciela Janusza Kiwała wzięła udział w wystawie plenerowej pt. „Grudziądzkie Ślady Powstania Styczniowego” na dziedzińcu Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu. W trakcie zwiedzania można było dowiedzieć się, że niektórzy Grudziądzanie nie byli obojętni wobec tego, co działo się tuż po drugiej stronie granicy, czyli Powstanie Styczniowe (Grudziądz znajdował się w granicach Prus, a powstanie obejmowało wyłącznie Królestwo Polskie – obszar należący do Rosji). Dodatkowo stacjonował tutaj potężny garnizon armii pruskiej (ze względu na bliskość granicy z Rosją), którego celem było wyłapywanie ochotników z zaboru pruskiego chętnych do walki po stronie powstańców oraz kontrola przepływu towarów z pobliskich okolic, a przede wszystkim przemytu broni dla walczących o niepodległą Polskę (broń dostarczana z zachodu dopływała do Gdańska, a następnie była przewożona przez Grudziądz). Przedstawiono też Cytadelę, w której przetrzymywano więźniów politycznych, głównie działaczy niepodległościowych (również byłych uczestników powstania takich jak: Edmund Callier, Bolesław Lutomski czy Kazimierz Sikorski). Wielu wybitnych mieszkańców tego miasta takich jak: Jan Cholewicz, Jan Gołębiewski, Franciszek Osipowicz, Julian Wilanowski oraz Michał Zabrocki brało udział w powstaniu. Ta skromna wystawa prezentuje ważne wydarzenia o których wcześniej wiedziało niewielu.
Tekst: Janusz Kiwała