Niebezpieczne, zabraniane, niewygodne, nieprawomyślne, niemoralne, cenzurowane, niszczone, palone. Książki zakazane. Wzbudzały kontrowersje, oburzenie i protesty. Czy słusznie się ich obawiano? Czy dziś istnieją takie zakazane tytuły? W niedzielę, 22 września, rozpoczęły się obchody Tygodnia Zakazanych Książek pod hasłem: “Wolni między wierszami” ( ang. „FREED BETWEEN THE LINES” Banned Books Week).
Tydzień Zakazanych Książek to coroczne święto wolności czytania. Obchodzone jest na całym świecie od 1982 roku, kiedy to amerykańska aktywistka i bibliotekarka – Judith Krug – zwróciła uwagę na ilość zakazanych w tamtym roku książek. Niedługo po tym, wyszła z inicjatywą stworzenia święta naświetlającego problem cenzury literackiej w szkołach, księgarniach i bibliotekach.
Święto organizowane zwykle w ostatnim tygodniu września, podkreśla wartość bezpłatnego i otwartego dostępu do informacji, szkodliwość cenzury i zwraca uwagę na zagadnienie wolności intelektualnej. Warto, nawiązać do słów Margaret Ball: „Kiedy patrzymy na stulecia cenzury i widzimy tę zdumiewającą różnorodność książek i autorów, których dzieła padały ofiarą prześladowań, trudno się oprzeć zdumieniu, jak absurdalnie nieskuteczna i niepotrzebna okazuje się cenzura w dłuższej perspektywie czasu”. Pamiętajmy, że autorzy, których dzieła podlegały cenzurze, byli obrażani, atakowani fizycznie, odrzucani przez rodzinę i własną społeczność. Zależy nam, aby Tydzień Zakazanych Książek był nie tylko akcją czytelniczą, która ma uświadamiać i przypominać, ale żeby był sposobnością do zapoznania się z ciekawymi kazusami z historii literatury. Na liście Zakazanych Książek znalazło się z różnych powodów w różnych okresach wiele, obecnie powszechnie dostępnych publikacji. Dlatego też Tydzień Zakazanych Książek łączy całą społeczność książkową — bibliotekarzy, księgarzy, wydawców, dziennikarzy, nauczycieli i czytelników we wspólnym wspieraniu wolności czytania. Początkowo był on odpowiedzią na coraz częstsze próby zakazywania książek w szkołach, księgarniach i bibliotekach. Według danych Amerykańskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy, od 1982 roku cenzorzy próbowali zakazać ponad 11 tysięcy tytułów. W samym tylko roku 2020 były to aż 273 pozycje. Przeważnie próby cenzury uzasadniane są ochroną najmłodszych przed „niewłaściwymi” treściami. W Polsce tegoroczne wydarzenie trwa od niedzieli – 22 września do soboty – 28 września.
Biblioteka szkolna Zespołu Szkół Budowlanych i Plastycznych w Grudziądzu zaprasza wszystkich zainteresowanych do obejrzenia ekspozycji książek z tzw. „czarnej listy” znajdujących się w naszych zbiorach. Znajdziecie tutaj między innymi: Cierpienia młodego Wertera, Kod Lonarda da Vinci, Harrego Pottera i kamień filozoficzny czy Przeminęło z wiatrem. Celem wystawy jest zwrócenie uwagi czytelnika na działanie cenzury, potrzebę wolności słowa oraz problem prześladowania ludzi za to, że czytają lub piszą książki.
