Po raz 25. obchodzić będziemy w tym roku Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego #MotherLanguageDay, który proklamowany został w 1999 roku decyzją Konferencji Generalnej UNESCO, na wniosek zgłoszony przez Bangladesz.
Różnorodność językowa jest coraz bardziej zagrożona w miarę systematycznego znikania coraz większej liczby języków. Mimo postępów, jakie udało się poczynić na świecie w zakresie edukacji wielojęzycznej i zrozumienia jej wagi, zwłaszcza we wczesnym okresie szkolnym, w dalszym ciągu 40 procent populacji świata nie ma dostępu do edukacji w języku, którym posługuje się na co dzień lub który rozumie. Tematem ubiegłorocznych obchodów była „Edukacja wielojęzyczna – konieczność transformacji edukacji”. Podkreślano znaczenie różnorodności kulturowej i językowej dla zrównoważonego rozwoju społeczeństw. Społeczeństwa wielojęzyczne i wielokulturowe istnieją dzięki swoim językom, które przechowują i przekazują kolejnym pokoleniom tradycyjną wiedzę i kulturę.
W tym roku tematem przewodnim jest: „Edukacja wielojęzyczna: filar uczenia się i uczenia się międzypokoleniowego”. Obecnie 250 milionów dzieci i młodzieży nadal nie uczęszcza do szkoły a 763 miliony dorosłych nie opanowało podstawowych umiejętności czytania i pisania. Edukacja w zakresie języka ojczystego wspiera uczenie się, umiejętność czytania i pisania oraz naukę dodatkowych języków. Przedmiotem tegorocznej dyskusji będą sposoby wdrażania polityk i praktyk w zakresie edukacji wielojęzycznej dla zapewnienia wszystkim włączającej, wysokiej jakości edukacji, która przyczyni się do poprawy nie tylko wyników w nauce, ale także do przekazywania międzypokoleniowej wiedzy, języków, kultury i dziedzictwa niematerialnego. UNESCO konsekwentnie podkreśla rolę wielojęzycznej edukacji opartej na pierwszym języku, zwanym również językiem ojczystym lub językiem domowym, podczas corocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2024 jest okazją do przypomnienia społeczności międzynarodowej, że edukacja wielojęzyczna usprawnia proces uczenia się, gdy język nauczania jest pierwszym językiem ucznia. Używanie języków ojczystych uczniów do nauki czytania i pisania oraz uczenia się stanowi solidny filar edukacji oraz transferu umiejętności i wiedzy do innych języków. Nauka w języku ojczystym ułatwia zrozumienie i interakcję, a także rozwija krytyczne myślenie. Wzmacnia pewność siebie i poczucie własnej wartości oraz stymuluje aktywne uczestnictwo. Wielojęzyczna edukacja przyczynia się do otwarcia drzwi do międzypokoleniowego uczenia się, zachowania kultury i dziedzictwa niematerialnego oraz rewitalizacji języków. Wzbogaca wielojęzyczność w sieci i jest niezbędna dla umiejętności cyfrowych. Wielojęzyczna edukacja pomaga również w zdobywaniu umiejętności życiowych, zwłaszcza w kontekście sytuacji kryzysowych i klęsk żywiołowych. W ten sposób uchodźcy, osoby przesiedlone wewnętrznie lub międzynarodowo oraz osoby wykluczone lub zmarginalizowane z wysokiej jakości edukacji, takie jak ludność rdzenna, nie pozostają w tyle. Wiele nadziei dotyczących edukacji wielojęzycznej związanych jest z proklamowaną przez ONZ na lata 2022-2032 Międzynarodową Dekadą Języków Rdzennych, która, jak napisała w przesłaniu Dyrektor Generalna UNESCO: „…poprzez ukierunkowanie wysiłków zarówno badaczy, jak i mediów oraz społeczności międzynarodowej, powinna wnieść nową energię w ochronę tych bezcennych skarbnic wiedzy i światopoglądów.” Dekada, której UNESCO jest międzynarodowym koordynatorem z ramienia ONZ, ma na celu m.in. zapewnienie prawa ludności rdzennej do zachowania i promowania swoich języków oraz włączenie aspektów różnorodności językowej i wielojęzyczności do głównego nurtu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Język polski zaliczany jest do grupy najtrudniejszych do nauki języków świata. Sprawia to skomplikowana gramatyka z mnóstwem wyjątków oraz szeleszczące zgłoski. Tym bardziej szanujmy polszczyznę i posługujmy się nią poprawnie, bo to zaszczyt mówić i pisać bezbłędnie w tak trudnym i pięknym języku.
